“มัสยิดกูบา” มัสยิดหลังแรกของอิสลาม

มัสยิด กูบา เป็นมัสยิดแรกที่เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์อิสลามและถูกสร้างขึ้นมาตามคำสั่งศาสดา

เนื้อหา

1-ที่ตั้งทางภูมิศาสตร์

2-ประวัติศาสตร์มัสยิด

3-มัสยิดกูบา ในอัลกุรอาน

4-การบูรณะมัสยิดใหม่

5-การพัฒนามัสยิดในช่วงศตวรรษหลัง

6-ผลบุญการละหมาดในมัสยิดนี้

ที่ตั้งทางภูมิศาสตร์

สถาน ที่ตั้งของมัสยิด มีระยะห่างประมาณ 6 กิโลเมตร ทางตอนใต้ของมัสยิดนะบะวี (ซ.ล) มีสภาพอากาศและน้ำที่อุดมสมบูรณ์ และสามารถเป็นแหล่งเพาะปลูก ซึ่งถือว่าเต็มไปด้วยน้ำที่อยู่รายรอบเมือง ด้วยเหตุนี้ สวนผลไม้ต่างๆจึงมีให้เห็นอยู่ในเมืองนี้  ประชาชนในละแวกนี้จะถูกรู้จักในนามว่า ตออิฟะฮ์ บะนู อัมร์ บิน เอาฟ์

สาเหตุ ของการสร้างมัสยิดกูบา ทางตอนใต้ของเมือง มะดีนะห์ ซึ่งอยู่ในระหว่างเส้นทางของมักกะฮ์และมะดีนะห์ เนื่องจากว่า เพื่อที่จะต้อนรับเหล่าผู้อพยพ และรวมทั้งตัวของท่านศาสดา(ซ.ล)ด้วย และก่อนการมาถึงของท่านศาสดา จำนวนหนึ่งจากเหล่าสาวกของท่านก็ท่านรุดหน้ามามะดีนะห์ก่อนแล้ว และได้หยุดพักอยู่ในกูบา ช่วงขณะหนึ่ง

หลังจากที่ท่านศาสดาได้มาถึง กูบา และได้พำนักอยู่ในนั้นไม่กี่วัน ท่านอาลี(อ)พร้องบุคคลในครอบครัว ก็ได้ติดตามมาถึง และเดินทางต่อไปยังสถานที่หลักคือยัสริบ หมายถึง สถานที่มัสยิดนะบะวีตั้งอยู่ ณ วันนี้

ประวัติการสร้างมัสยิด

ใน ช่วงหนึ่งที่ท่านศาสดา(ซล)พำนักอยู่ในกูบา มัสยิดหนึ่งก็ถูกสร้างขึ้น  ในลักษณะของกำแพงที่มีหินวางเป็นชั้นๆ จนกระทั่งถึงสมัยของ วะลีด บิน อับดุล มาลิก มัสยิดก็ยังไม่มีหลังคา มีก็แค่เป็นใบไม้ต้นอินผลัม

วัน ที่ท่านศาสดาได้เข้าไปยังกูบา ถูกบันทึกไว้ว่า เป็นวัน จันทร์ ที่ 12 รอบิอุ้ลเอาวัล  และช่วงนั้นศาสดาได้เป็นแขกของ กุลศูม บินติ ฮิดม์  และได้นมาซกับประชาชนในบ้าน ซะฮด์ บิน คัยซะมะฮ์ และ กุลศูม บิน ฮิดม์ , ซะฮด์ ได้เสียชีวิตในสงครามบะดัร และ พ่อของเขาได้เสียชีวิตในสงครามอูฮุด บ้านของทั้งสองตั้งอยู่โดยหันไปทางกิบละฮ์ ที่อยู่ทางตอนใต้ของทิศตะวันตก ในขณะบ้านของทั้งสองยังอยู่ ก็ตั้งอยู่ในพื้นที่มัสยิด จนกระทั่งได้มีการพัฒนามัสยิดในปี 1406 ฮิจเราะห์ศักราช บ้านของซะฮด์ บิน คัยซะมะห์ ก็ถูกแยกออกจากพื้นที่มัสยิด โดยที่เวลาผ่านไป 14 ศตวรรษ  เหล่าบรรดาผู้มาเยี่ยมเยียนก็ได้เข้าออกบ้านนั้นสม่ำเสมอ และได้นมาซในสถานที่แห่งนั้น

หลังจากที่ท่านศาสนทูตพำนักอยู่ใน เมืองมะดีนะฮ์ ทุกๆอาทิตย์ ไม่ก็วันเสาร์ ไม่ก็วันอาทิตย์ ท่านจะมาที่มัสยิดแห่งนี้ และได้นมาซในมัสยิดแห่งนิ้

อิบนิ ชับเบะฮ์ เขียนไว้ว่า
: «إنَّ النَّبی (صلی الله علیه وآله) کانَ یَأتِی قُباء یَوْمَ الإثْنَین.» [۱]

มัสยิดกูบาในอัลกุรอาน

มีรายงานอย่างมากมายว่า มัสยิด กูบา คือ เป้าหมายของอายะห์นี้

«… لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَی التَّقْوی مِنْ أَوَّلِ یَوْم أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِیهِ…» [۲]

ประเด็น ของอายะห์นี้ คือ มัสยิดแห่งนี้ โดยในอายะห์ได้ตรัสไว้ว่า “แน่น่อนมัสยิดที่ถูกวางรากฐานบนความยำเกรงตั้งแต่วันแรกนั้นสมควรอย่างยิ่ง ที่เจ้าจะเข้าไปยืนละหมาดในนั้น” และสาเหตุการลงมาของอายะห์นี้ก็คือ มัสยิดกูบา

และในสมัยนั้น มัสยิดนี้รู้จักในนามว่า มัสยิดตักวา ซึ่งมัสยิดแห่งนี้ถูกสร้างขึ้นมาด้วยความตั้งใจอันบริสุทธิ์ อายะห์ถัดมา คือ

«… فِیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ اللهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ» [۴]

อา ยะห์ลงมาแก่บรรดาผู้ละหมาดในมัสยิดนี้ ซึ่งอายะห์ถัดมาจะชี้ถึงความเป็นผู้กลับกลอกของคนกลุ่มหนึ่งที่สร้างมัสยิด ขึ้นมาอีกหลังหนึ่งเพื่อสร้างความขัดแย้ง ถึงถูกกล่าวในซูเราะห์เตาบัต และซากหักปรักพังมันยังคงมีอยู่จนถึงทุกวันนี้

การบูรณะมัสยิดกูบา

อุ มัร บิน อับดุลอะซีซ ในช่วงท้ายสิบปีสุดท้ายของศตวรรษที่1ฮิจเราะห์ศักราช ได้สั่งการแก่ วะลีด ให้ทำลายอาคารเดิมของมัสยิดออก และให้สร้างมัสยิดขึ้นมาใหม่ที่มีโครงสร้างมั่นคงกว่าเดิม และ สร้างระเบียงเพิ่ม   มัสยิดกูบา หลังจากนั้นก็ได้ถูกสร้างขึ้นมาใหม่อีกครั้ง โดย ญะมาลุดดีน อะบูมันศูร อิสฟาฮานี  เป็นหนึ่งในรัฐมนตรีในการปกครองของ มุวัศศอล ในปี 555 ฮิจเราะห์ศักราช

การพัฒนามัสยิดในช่วงศตวรรษหลัง

มัสยิด กูบา คือ หนึ่งในมัสยิดที่มุสลิมให้ความสนใจมาโดยตลอด โดยหลายครั้งด้วยกันที่มีการซ่อมแซมและตกแต่งใหม่ ในปี1388 ฮิจเราะห์ศักราช ได้มีการพัฒนาให้สร้างระเบียงทางทิศตะวันออกเพิ่มโดย กษัตริย์ไฟซอล และได้มีการสร้างใหม่ล่าสุดในวันที่ 26 ซอฟัร ปี 1406 ฮิจเราะห์ศักราช ซึ่งรูปทรงจะอยู่ในรูปแบบของสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ จึงกลายเป็นหนึ่งในมัสยิดที่สวยที่สุด ที่มีอยู่ในเมืองมะดีนะห์ ซึ่งปัจจุบันจะมี่หอคอยอยู่ 4 เสา ซึ่งในแต่ละเสามียาวถึง 47 เมตร พื้นที่โดยประมาณและอาคารเสริมที่เกี่ยวข้องกับพื้นที่นั้น มีเนื้อที่โดยประมาณ 13500 เมตร เป็นพื้นที่4 เหลี่ยม ซึ่งในพื้นที่นั้นสามารถจุบรรดาผู้ละหมาดได้ประมาณ 1000 คน

ผลบุญของการละหมาดในมัสยิดกูบา

อย่างไร ก็ตาม มัสยิดกูบา ก็คือมัสยิดหนึ่ง ที่ท่านศาสดาได้มีส่วนร่วมในการสร้าง และได้ละหมาดในมัสยิดนั้นในช่วงเวลาหนึ่ง ซึ่งท่านศาสดาได้กล่าวเกี่ยวกับการละหมาดในมัสยิดกูบา ไว้ว่า

“«مَنْ تَطَهَّرَ فی بَیْتِهِ ثُمَّ أتی مَسْجِدَ قُباء فَصلّی فِیهِ رَکْعَتَیْن کانَ کأجْرِ عُمْرة”

“ใคร ก็ตามที่ได้เอานำนมาซมาจากบ้านของเขาแล้วได้มาที่มัสยิดกูบา พร้อมกับละหมาดสองรอกาอัต ผลบุญที่เขาจะได้รับเปรียบเสมือนเขาได้ทำอุมเราะห์