ฮิญาบ : สตรีนิยมอิสลาม หรือ เครื่องมือทางการเมือง?

2462

บนโลกใบนี้มีผู้หญิง ที่ใช้ “ผ้าคลุมศีรษะ” และ “ฮิญาบ” อยู่กว่า ล้านๆ ชีวิต  ถึงกระนั้น มันก็ยังคงเป็นอีกหนึ่งประเด็น ที่มีการถกเถียง หรือ พิพาทกันอย่างรุนแรงอยู่บนเวทีโลก ไม่เพียงเท่านั้น “ผ้าคลุมศีรษะสตรี” ยังเป็นสิ่งที่นำไปสู่ความเข้าใจผิด สำหรับใครหลายๆ คนอีกด้วย

ดร. เนาว์ชีน ปาชา ซัยดี  นักวิจัยจากสถาบัน ปิโตรเลียม ได้เริ่มต้นโครงงานวิจัยชิ้นหนึ่ง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจความรู้สึก หรือความเข้าใจ ของชาวมุสลิม และที่ไม่ใช่ชาวมุสลิม ที่มีต่อผ้าคลุมศีรษะสตรี เธอตัดสินใจนำเอางานวิจัยมาต่อยอด หลังจากได้เคยเขียนบทวิทยานิพนธ์เกี่ยวกับประเด็นดังกล่าว

เธอรวบรวมเอา คำพูดและข้อคิดเห็นต่างๆ ของสตรีจากหลายๆ สถาบันศาสนา และความเชื่อ ได้แก่ เอมิช, ฮินดู, วิกคาน, และมุสลิม

“ฉันได้พูดคุยกับ เพื่อนๆ ที่ไม่ได้เป็นชาวมุสลิม เกี่ยวกับผ้าคลุมศรีษะสตรี และพวกเขาเองก็มีความต้องการอยากจะแสดงความคิดเห็นด้วยเช่นเดียวกัน” เธอบอก “ฉันตระหนักว่า ผ้าคลุมศีรษะสตรี เป็นประเด็นที่มีผู้เฝ้าสังเกตการณ์ ด้วยกับทัศนวิสัยที่กว้างขวาง และหลากหลายเป็นอย่างมาก ซึ่งมีความจำเป็นที่เราจะต้องจำแนกทัศนะวิสัยเหล่านั้นออกมา- ในกรณีอย่างเช่น ผ้าคลุมศีรษะสตรี ก่อนการมาของอิสลาม และการแต่งกายมิดชิด ส่งผลกระทบต่อผู้หญิงที่สวมใส่มันอย่างไร หรือ บุรุษเพศมีพฤติกรรมตอบสนองและเข้าใจมันอย่างไร”

“ในมุมมองทางด้านวิชาการตะวันตก ผนวกกับมุมมองด้านวิชาการของเฟมินิสต์ (สตรีนิยม) ได้จัดแจงให้ ผ้าคลุมศีรษะสตรี เป็นดั่งเครื่องหมายหนึ่งของ ‘การกดขี่’ ฉันอยากจะได้ข้อคิดเห็นจากชายมุสลิมจริงๆ แต่มันค่อนข้างยากที่จะเข้าถึงพวกเขาในประเด็นส่วนนี้ พวกเขารู้สึกว่า มันเป็นหัวข้อของสตรีมุสลิมโดยเฉพาะ ทั้งนี้สำหรับสตรีมุสลิมแล้ว ผ้าคลุมศีรษะ กลับกลายเป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามอย่างสิ้นเชิงกับ ความกดขี่ และยิ่งไปกว่านั้น มันยังกลับเป็นดั่ง รูปแบบ หรือ เวอร์ชั่น หนึ่งของเสรีภาพและ สตรีนิยมอิสลาม อีกด้วยซ้ำไป”

สำหรับงานวิจัยชิ้นนี้ ดร. ลุยซ์ แลมเบิร์ท นักจิตวิทยา และอาจารย์ ประจำ มหาวิทยาลัยแคนาเดียน ประเทศดูไบ เป็นหนึ่งใน ผู้ร่วมแสดงความคิดเห็นที่ไม่ใช่ชาวมุสลิม – ในฐานะที่เป็นชาวแคนาดาในประเทศดูไบ ดร. แลมเบิร์ท เล่าว่า เธอได้ตระหนักด้วยกับตัวเธอเองแล้วว่า ฮิญาบมีความหมายเช่นไร ต่อนักเรียนของเธอ

เธอยังบอกอีกว่า งานวิจัยชิ้นนี้ ได้หยิบเอาหัวข้อที่มีความสำคัญเป็นอย่างมากขึ้นมาวิเคราะห์ “มันมีประเด็นอยู่ แต่กลับไม่มีใครพูดถึงมัน” เธอกล่าว

“เป็นเพราะสื่อจริงๆ ฮิญาบจึงกลายมาเป็นเรื่องเด่นประเด็นร้อน (ในปัจจุบัน) มันเป็น ชิ้นเสื้อผ้าที่มีการเมืองมาเกี่ยวพันด้วยมากที่สุด มันมีนัยยะและความสำคัญมากกว่า การเป็นเพียงแค่เศษผ้าชิ้นหนึ่ง”

“งานวิจัย จะช่วยให้ผู้คนเข้าใจซึ่งกันและกัน ผ่านม่านตาของผู้คนจากอีกฝั่งหนึ่ง” เธอกล่าว “มีความเข้าใจผิดอย่างมากมายเกี่ยวกับฮิญาบ และโดยเฉพาะเมื่อมันเป็นกรณีของผู้หญิง ที่ซึ่งฉันพบว่า ผู้หญิงตะวันตกคือฝ่ายคุมวงสนธนา ทั้งๆ ที่มันไม่ใช่สิ่งที่เกี่ยวข้องกับพวกเธอ หรือไม่ก็เป็นผู้ชายอื่นๆ ที่ไม่ใช่มุสลิม ทั้งๆ ที่มันไม่ได้เกี่ยวข้องกับพวกเขาด้วยเช่นกัน”

“เราต้องเปิดโอกาสให้สตรีที่คลุมฮิญาบ หรือ ผ้าคลุมศีรษะ จับไมค์พูดเอง เช่นนี้เราจึงจะเข้าใจได้ว่า เราจะสนับสนุนพวกเธอ และทำให้มันกลายเป็นข้อสนทนา แบบไหน อย่างไร การมองหาว่า แนวความคิด หรือ ฉันทาคติ (ความคิดโน้มเอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง) เหล่านี้มีต้นตอมาจากไหนเป็นสิ่งที่สำคัญ เมื่อเราก้มมองดูตัวเราเอง”

เธอบอกว่า สำหรับนักศึกษาของเธอ ฮิญาบ คือส่วนหนึ่งของอัตลักษณ์ที่สำคัญของพวกเธอ – เป็นเหมือน ประกาศเทรนด์การแต่งกาย – แฟชั่นที่เชื่อมโยงกับความเชื่อทางศาสนา สำหรับสวมใส่ในทุกๆ วันของชีวิต

ในการให้ความร่วมมือเพื่องานวิจัยชิ้นนี้ อาลียา คาน ประธาน คณะกรรมการ อิสลามิคแฟชั่นดีไซน์ เล่าว่า แฟชั่นอิสลาม คือพื้นที่หนึ่งที่เติบโต รวดเร็วเป็นอย่างมากในระดับสากล และแม้แต่ในประเทศที่คาดไม่ถึง อย่างเช่น ประเทศแม็กซิโก

ความต้องการ ไม่ได้มาจากสตรีมุสลิม เพียงเท่านั้น ทั้งสตรีชาวคริสต์ และชาวยิวส์ ต่างต้องการเสื้อผ้าที่มีความสุภาพเรียบร้อย อย่างหลากหลายมากขึ้น ซึ่งพวกเขาพบว่า ตลาดกระแสหลักไม่สามารถจัดหามาจำหน่ายให้แก่พวกเขาได้

“มันไม่ได้เป็นเพียงแค่ศาสนาหนึ่งเท่านั้น แต่อิสลามคือ วิถีทางแห่งชีวิต ดังนั้น การทำความเข้าใจต่อแนวคิด อุดมการณ์ ความเขื่อ ที่อยู่เบื้องหลังวัฒนธรรม จึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง” อาลียา กล่าว “และอะไรกันหรือ คือความเข้าใจของผู้คนที่มีต่อ คนอื่นๆที่ยึดอยู่บน วิถีแห่งชีวิต เส้นนี้?” “มันได้กลายมาเป็น เครื่องมือทางการเมือง ผ้าคลุมศีรษะสตรี คือหัวข้อที่กว้างขวาง มีหลายๆ งานที่เราจำเป็นต้องทำ เพื่อจำแนกแง่มุม และประเด็นต่างๆ ของมัน”

โดย: Melanie Swan

ที่มา:

Why is the hijab so controversial?


http://www.thenational.ae/uae/abu-dhabi-researcher-unveils-views-on-hijab